1. Жастық шақты, денсаулықты, байлықты, уақыт пен өмірді бағалай білу
«Уа Әбу Зарр! Бес нәрсе келмей тұрып, бес нәрсенің қадірін біліп ал: өлмей тұрып өмірдің қадірін, бір нәрсемен шұғылданбастан бұрын бос уақыттың, ауырмай тұрып денсаулықтың, қартаймай тұрып жастық шақтың, кедейліктен бұрын байлықтың қадірін біл».
Бұл әдемі хадис қолымызда бар нәрсені жай санамауға шақырады, өйткені біз бір нәрсені жоғалтқанда ғана соны бағалай бастаймыз.
2. Кейінге қалдырмау
«Уа, Әбу Зарр! Істі ертеңге қалдырудан сақ бол. Егер сенің ертеңің болса, ол келген сияқты әрекет ет. Сен үшін ертең жоқ болса, бүгін жіберіп алған мүмкіндік үшін өкінесің».
«Әбу Зарр, таңертең оянғанда кешегі күнді айтпа, ал түн батқан кезде таңды уайымдама, өйткені сен ол кезде қандай күйде болатыныңды білмейсің».
3. Уақытты босқа өткізу
«Уа, Әбу Зарр! Сенде екі қауіпті қасиет бар екенін біл: адамдар сені күлдірмегенде күлу және шаршамай жатып жалқау болу».
4. Надандықты мойындау
«Білмейтін нәрсеңнен сұралса, «білмеймін» деп айт, соның салдарынан құтыласың. Білмегеніңді айыптама».
5. Айтып жатқан нәрсені өзің орындау
«Уа, Әбу Зарр! Жәннәт тұрғындары тозақтықтардан жоғары болатын күн келеді де: «Сендерді тозаққа кіргізген не? Бізге үйреткендерің үшін жәннатқа кірдік емес пе», – деді. Олар: «Өзгелерді жақсылыққа үйреттік, бірақ оны өзіміз істемедік», - дейді.
6. Күнәларыңды төмендетпеу
«Уа, Әбу Зарр! Расында, мүмин (мүмин) өз күнәларын үлкен тастың астында отырған және оның үстіне құлап кетуінен қорқатын адам сияқты көреді. Жаман адамның күнә сезімі мұрнына тиген шыбын сияқты, ұшып өтеді. Алла Тағала құлына жақсылық тілесе, күнәсін көз алдына салады. Құлына жақсылық тілемесе, күнәларын ұмыттырып жібереді».
Тіпті Алла Тағаланың әміріне қайшы келетін әрекеттің өзі мұсылманның өзі үшін маңызды болуы мүмкін, өйткені күнә жасағанымызға қатысты көзқарасымыз Алла Тағаламен қарым-қатынасымызды көрсетеді.
Пайғамбарымыз: «Уа, Әбу Зарр! Егер күнә істеген болсаң, оның кішілігіне қарамай, кімге мойынсұнбағаныңа қара».
7. Намазды бағалау
«Уа, Әбу Зарр! Алла тағала мен үшін намазды, ашқа тамақ, шөлдегенге судай ұнамды етті. Аш жесе тойады, шөлдеген ішсе шөлін басады, бірақ мен намазға тоймаймын».
Пайғамбарымыздың намазға деген сүйіспеншілігі зор болған, ал біз намазды парыз санаймыз. Пайғамбардың намазға деген құштарлығы оны оқығаннан кейін де ешқашан суыған емес.
«Уа, Әбу Зарр! Намазда тұрғанда Алла Тағаланың рақымының есігін қағасың, кімде-кім бұл есіктерді жиі қақтырса, Алла Тағала оған есікті ашады».
8. Дүниеге байланбау
«Қой қораға салынған екі аш қасқыр оларға адамның ақшаға және жоғары лауазымға деген қатты құмарлығы дінге зиян келтіргеннен артық зиян келтірмейді».
9. Үнемі білімге ұмтылу
«Алланың алдында білімге ұмтылу намаздан, оразадан, қажылықтан және Алла жолындағы жихадтан да құндырақ». «Уа, Әбу Зарр! Ойланып оқылған екі рәкат түні бойы бейсаналық намазда тұрудан жақсырақ».
10. Жала жаппау
«Уа, Әбу Зарр! Ғайбаттан сақ бол, өйткені ғайбат зинадан да жаман». «Неге?» деген сұраққа Алла Елшісі: «Өйткені адам зина жасап, кейін Аллаға тәубе етеді, Алла тағала оның тәубесін қабыл етеді. Ал жала жабылған адам кешірмейінше, жала кешірілмейді».
Алла Елшісі тіпті бұл күнәдан қалай сақтану керектігі туралы да кеңес берді:
«Өзіңе қатысы жоқ нәрсені талқылама, байлығыңды сақтағандай тіліңді де сақта».
Cілтеме: azan.kz